Analiza transakcyjna

Analiza transakcyjna jest nowym kierunkiem w psychologii, który pojawił się w Stanach Zjednoczonych. Zapoczątkował go amerykański psychiatra i psychoanalityk – Eric Berne. Jego książki, pisane językiem zrozumiałym i prostym, rozchodziły się w wielotysięcznych nakładach. Wkrótce jego teoria zdobyła wielu zwolenników i entuzjastów. Na Zachodzie powstają liczne instytuty  i towarzystwa naukowe zajmujące się analizą transakcyjną. 

Duże zainteresowanie tym nowym kierunkiem w psychologii należy upatrywać w tym, że teoria nie przedstawia większych trudności w zrozumieniu jej podstawowych założeń, a metody, jakie proponuje, mogą być stosowane przez każdego kto się zapoznał z teorią analizy transakcyjnej. Analiza transakcyjna wskazuje na wolność człowieka, na jego autonomiczny rozwój. Ukazuje możliwości dokonania zmian w strukturze osobowości człowieka i jego osobowego wzrostu.

Analiza transakcyjna bardzo dużo miejsca poświęca badaniom komunikacji międzyludzkiej. Ma to duże znaczenia w funkcjonowaniu grup, gdzie chodzi przede wszystkim o realizację wyznaczonych celów i zadań. Wysiłek fizyczny i psychiczny członków grupy może być wówczas skierowany na realizację celów, nie zaś na problemy wynikające z nieporozumień międzyludzkich w grupie.

Metody, jakie proponuje się w analizie transakcyjnej, uczą jak kształtować swoją osobowość i doskonalić relacje międzyosobowe poprzez wzbudzenie wzajemnego zaufania i poczucia spontaniczności. 

Można powiedzieć, że zarówno teoria, jak i praktyka są optymistyczne, skierowane na rozwój i doskonalenie osobowości człowieka. W relacjach interpersonalnych są nastawione na wzbudzanie zaufania, nadziei i miłości.

Dokonanie analizy komunikacji międzyludzkiej ma na celu pozna­nie jakości i typu tych relacji. Ponadto pozwala rozpoznać źródła i przyczyny konfliktów międzyludzkich, jak również zapobiegać im lub pozytywnie je rozwiązywać. Analiza transakcyjna stawia sobie jako jeden z celów doskonalenie układów międzyludzkich.

Znajomość podstaw analizy transakcyjnej jest przydatna we wszystkich aspektach naszego życia. Pozwala na uniknięcie wielu kłopotów i nieporozumień związanych z zawiłością stosunków międzyludzkich.

Zabawki wyjeżdżają na wakacje

Pomysł akcji zrodził się w latach dziewięćdziesiątych w jednym z przedszkoli w Górnej Bawarii. Wychowawcy postanowili namówić dzieci do tego, aby same wymyślały zabawy dla siebie i swoich kolegów, posługując się własną wyobraźnią, a nie tylko gotowymi zabawkami. Dzieci podczas zabawy zdobywają ważne życiowe umiejętności, takie jak zdolność komunikowania się z otoczeniem, asertywność, poczucie własnej wartości. Umiejętności te pomagają w dorosłym życiu i – co potwierdzają badania – zapobiegają nałogom, kształtują świadomego i odpowiedzialnego człowieka. 
Zabawa jest – obok nauki i pracy – jedną z głównych aktywności każdego z nas. Zwłaszcza dla dzieci ma ona szczególne znaczenie, bo wpływa na ich rozwój.

W dzieciństwie, a szczególnie w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym zabawa rozkwita najbardziej. Mały człowiek poprzez zabawę rozwija się umysłowo, społecznie i emocjonalnie. Przedszkolak potrafi bawić się już samodzielnie i twórczo. Uczy się również współpracy, bo chętniej bawi się w grupie rówieśników. 3, 4, 5-latki wręcz same rwą się do nauki, rozwoju i poznawania nowych rzeczy. Jednak, aby mogły się rozwijać, nie wystarczy samo podstawienie im samochodzików, lalek czy maskotek interaktywnych. Rodzice powinni również dostarczyć swoim pociechom pomysłów do zabawy.

Program „Przedszkole bez zabawek” ma w założeniu nauczyć nasze dzieci jak walczyć z nudą, gdy nie ma wokół gotowych zabawek. Chcemy też odciągnąć je od stereotypów bezsensownych zabawek (typu „Śmierdziele”, zabawki militarne, Power Rengers, Bouoniqle itp.), od ciągłego oglądania telewizji czy korzystania z komputera.

Co nam zastąpi zabawki?

Chcemy wykorzystać do zabawy to, co znajdziemy wokół nas: kartonowe pudła różnej wielkości, kapsle, wstążki, resztki materiałów, klamerki do bielizny, sznurki, taśmy, materiał przyrodniczy i to wszystko, co według dorosłych trzeba wyrzucić, a nam się przyda.

Co będziemy robić?

Z włóczki zrobimy lalki, piłki. Samochód z kartonu, szpulki po niciach lub z pudełka po zapałkach. Rakietę kosmiczną z różnej wielkości pojemników a domek z wielkiego pudła po telewizorze. I co jeszcze? i wiele, wiele, wiele innych wspaniałych rzeczy!

Co wszyscy osiągniemy w czasie trwania programu?

Rozwiniemy umiejętności organizacyjne, nauczymy się, że dobrze jest pomagać sobie. Pobudzimy swoją wyobraźnię i fantazję, każde z nas będzie miało możliwość wykazania się, podzielenia swoimi pomysłami, nauczymy się współdziałania. Rozbudzimy w sobie chęć tworzenia, zobaczymy, że do zabawy można wykorzystać wszystko, co jest wokół nas.

Co Ja osiągnę w czasie trwania programu?

Będę sprawniejszy manualnie. Nauczę się jak rozwiązywać konflikty. Rozwinę umiejętności społeczne: kontakt z innymi, przyjaźń, koleżeństwo, tolerancję, empatię. Przełamię nieśmiałość i brak wiary w siebie. Po działaniu z tak różnorodnym materiałem, wymyślaniu coraz to nowych rzeczy – odczuję radość z tworzenia, z własnej pracy a moja pani pozna mnie lepiej i razem nauczymy się, że nie warto czekać na „gotowce”.

Idea programu

Kiedyś nie było zabawek, dzieci same musiały organizować sobie wolny czas. Samodzielnie wymyślały zabawy, same decydowały kto będzie przewodził w grupie. Dzięki temu nie tylko uczyły się walczyć z nudą. Rozwijały także swoje umiejętności społeczne. Dzisiejsze „gotowce” wcale nie pomagają dzieciom w kształtowaniu ich wyobraźni i radzenia sobie w kontaktach rówieśniczych. Trzymając gotową zabawkę w ręku dziecku ciężko wymyślić co, jak i z kim chciałoby robić.

Założenie programu to powrót do czasów bez zabawek. „Przedszkole bez zabawek” ma zmobilizować zarówno dzieci, jak i nauczycieli do nowej formy zabawy. Zabawy dzięki której dziecko wyzwoli swoją kreatywność i samodzielność.

Celem programu „Przedszkole bez zabawek” jest pomoc w znalezieniu alternatywnych form zabawy. Dzięki temu dzieci stają się kreatywne i samodzielne. Taka forma zabawy pozwoli im odnaleźć swoje, dotąd niezauważalne, zdolności dostarczając im równocześnie ogromną satysfakcję.

Plusy programu

O plusach programu można mówić dużo. Nowa forma bawienia się – samodzielne wykonywanie zabawek – pozwala przede wszystkim rozwijać wyobraźnię. Dzięki takim zajęciom dziecko uczy się walczyć z nudą, a także poznaje własne słabości i prosi o pomoc. Samodzielne wykonywanie zabawek wymaga również współpracy. Dzieci nawiązują kontakty z rówieśnikami i dorosłymi. Program uczy myślenia „społecznego” – maluchy dłużej potrafią bawić się w jedną zabawę, a przy niej negocjują, opowiadają sobie bajki i różne historyjki. Jednak zdecydowanym plusem jest pomoc w rozwijaniu kreatywności dzieci.

Nie martw się! Zabawki wrócą z wakacji i znów będzie nimi można się bawić, a potem… znów wyjadą na wakacje. Nawet zabawki muszą sobie odpocząć 🙂